Een bedrijf dient zijn eigen missie
Steward-ownership is een ondernemingsvorm waarbij stemrecht (macht) en economisch recht (financiële belangen) van elkaar gescheiden zijn, zodat een onderneming zich optimaal kan richten op haar bestaansreden.
Steward-ownership principes
Zelfbestuur
Stemrecht ligt bij mensen die betrokken zijn bij het bedrijf. Dit zeggenschap kan niet verkocht worden.
Winst dient de missie
Winst wordt geherinvesteerd in het bedrijf en/of gedoneerd in lijn met de missie van het bedrijf. Investeerders en oprichters worden eerlijk gecompenseerd.
Stewards
Stewards die dicht bij de missie van het bedrijf staan, dragen de verantwoordelijkheid voor de koers van het bedrijf. Ze hebben (tijdelijk) het formele stemrecht in handen dat normaal gesproken bij aandeelhouders ligt. Stewards hebben geen baat bij winstmaximalisatie.
Investeerders
Investeerders investeren in de missie van het bedrijf. Ze hebben geen of beperkt zeggenschap. Hiermee komt purpose voor profit. Winst wordt volgens duidelijke afspraken uitgekeerd aan investeerders of geherinvesteerd in het bedrijf.
Missie
Het bedrijf bestaat om zijn missie te dienen. Door de incentives voor winstmaximalisatie te elimineren en de missie centraal te stellen, kan het bedrijf zich richten op lange termijn doelstellingen en het maximaliseren van positieve impact.
Steward-ownership modellen
De principes van steward-ownership zijn op verschillende wijzen juridisch uit te werken. Dit zijn de drie belangrijkste modellen:
Gouden aandeel
Stemrecht ligt bij stewards en kan nooit verkocht worden. Investeerders kunnen wel economische rechten verkrijgen. Een stichting houdt een gouden aandeel waarmee de structuur geborgd wordt. Een voorbeeld van een bedrijf dat dit model toepast is Moonback.
Geneutraliseerd kapitaal
Het economisch eigendom over het bedrijf is in handen van een stichting. De waarde van het bedrijf is daarmee volledig ‘geneutraliseerd’. Het stemrecht ligt bij stewards en kan nooit verkocht worden. Een voorbeeld van een bedrijf dat dit model toepast is surfschool The Shore.
Beheerstichting
Het gehele bedrijf - of het merendeel van het stemrecht - is in handen van een stichting met een degelijke governance structuur, waardoor de stichting als verantwoord eigenaar kan optreden. Een voorbeeld van een bedrijf dat dit model toepast is TBI.
Wil je meer weten over deze drie vormen? In de Ecosofie podcast legt Gijsbert het uit:
